Iedereen maakt fouten. Binnen elke organisatie worden fouten gemaakt (Van Dyck et al., 2005). Het “leren van je fouten” wordt dan ook als erg belangrijk en waardevol gezien. Als je van je fouten leert, heb je ze in ieder geval niet voor niets gemaakt. Dat zou mooi zijn, want fouten hebben vaak negatieve gevolgen (tijdsverlies, gezichtsverlies, imago schade, financiële schade, etc. zie bijvoorbeeld Van Dyck et al., 2005). Maar leert men wel van fouten? Het korte antwoord is nee. Het genuanceerde antwoord geef ik in deze blog. Zo beschrijf ik waarom het voor mensen moeilijk is om van hun fouten te leren en welke manieren er zijn om het leren van fouten toch mogelijk te maken.
Leren mensen van hun fouten?
Er is redelijk wat onderzoek waaruit blijkt dat mensen niet (of niet genoeg) leren van hun fouten (bijv. Eskreis-Winkler & Fishbach, 2019; 2022; Johnson, 2004; Yerushalmi & Polingher, 2006). Zo blijkt bijvoorbeeld dat mensen minder leren van hun mislukkingen dan van hun successen (Eskreis-Winkler & Fishbach, 2019). In dit onderzoek deden mensen mee aan “the Facing Failure Game”. Eerst kregen ze een quiz met twee antwoordmogelijkheden per vraag (A of B). De helft van de mensen kreeg positieve feedback bij een goed antwoord (“dit antwoord is correct!”), terwijl de andere helft negatieve feedback kreeg bij een fout antwoord (“dit antwoord is incorrect!”). Omdat er slechts twee antwoordmogelijkheden waren, konden mensen konden potentieel van zowel negatieve als positieve feedback leren wat het goede antwoord was. In een tweede ronde werd onderzocht of mensen van hun fouten hadden geleerd. Dit was niet het geval. Mensen bleken meer te hebben geleerd van positieve feedback (“dit antwoord is correct!”) dan van negatieve feedback (“dit antwoord is incorrect”). De onderzoekers vonden hetzelfde patroon keer op keer in verschillende settings, met verschillende groepen mensen en met verschillende soorten quiz-vragen. Mensen die feedback hadden gekregen op hun fouten scoorden niet beter dan als ze elk antwoord zouden hebben gegokt. Terwijl mensen die positieve feedback hadden gekregen continu beter presteerden. Oftewel, van fouten maken leerden mensen consequent minder dan van dingen goed doen.
Waarom leren mensen niet van hun fouten?
Fouten krijgen weinig aandacht
Uit hetzelfde onderzoek bleek ook dat mensen weinig aandacht besteden aan dingen die ze fout doen (Eskreis-Winkler & Fishbach, 2019). Als je ergens geen aandacht aan besteedt, kun je niets van opsteken. In de facing failure games bleken mensen slecht te hebben onthouden wat voor foute antwoorden ze hadden gegeven. Daardoor konden ze het dus ook in een vervolgronde niet veel beter doen, want ze wisten niet meer wat ze hadden fout gedaan en wat niet. Waarom is dat zo?
Fouten ondermijnen zelfvertrouwen en commitment
Het maken van fouten ondermijnt het zelfvertrouwen van mensen. Mensen hebben een sterke behoefte om zich goed te voelen over zichzelf en het gevoel te hebben dat ze competent zijn (Deci & Ryan, 2000; Eskreis-Winkler & Fishbach, 2022). Dus ook al willen mensen misschien wel leren van hun fouten, soms legt dat het af tegen de sterkere behoefte om een goed zelfbeeld te hebben. Het maken van fouten kan ook commitment ondermijnen. Als mensen fouten maken, krijgen ze het gevoel dat ze “het toch niet kunnen. Hierdoor zijn ze minder gemotiveerd om het in de toekomst nogmaals te proberen. Oftewel, het maken van fouten kan zorgen voor een “laat-maar-zitten”-gevoel.
Leren van fouten kost extra denkkracht
Begrijpen wat je van een fout kunt leren, dus wat de informatiewaarde van een fout is, is lastig. Als je te horen krijgt dat een antwoord goed is dan is het makkelijk om te begrijpen wat het betekent. Je hebt het bij het rechte eind. Maar als je te horen krijgt dat een antwoord fout was dan is er nog een stap (of zelfs meerdere stappen nodig). Je weet dan wel dat je het fout hebt gedaan, maar niet waarom, of wat dan wel het goede antwoord was. Om bij het goede antwoord te komen moet je dus dieper erin duiken. Dit betekent dat het leren van je fouten vaak meer cognitieve inzet vraagt dan het leren van dingen die je goed doet. Die inzet tonen is lastig als de motivatie en commitment al is gedaald door het maken van fouten.
Hoe kun je wél leren van fouten?
Leer van andermans fouten
Je eigen fouten bedreigen je zelfbeeld. Dit maakt het lastig om van je fouten te leren. Andermans fouten hebben daarentegen geen impact op jouw zelfvertrouwen. Leren van andermans fouten is daarom makkelijker, bleek uit de facing failure games. Als mensen meekijken met iemand anders, dan leren ze net zoveel van andermans fouten als van andermans successen. Bovendien werd aan andermans fouten meer aandacht besteed dan aan de eigen fouten, waardoor er ook een grotere potentie is om er iets van op te steken. Negatieve rolmodellen kunnen dus erg handig zijn, om een goed beeld te krijgen van wat je niet zou moeten doen in een specifieke situatie.
Laat anderen van jouw fouten leren
Foutenmakers profiteren zelf overigens ook van het delen van gemaakte fouten. Als jij een gemaakte fout deelt met iemand anders, dan kun je die ander tips geven over hoe dit soort fouten te voorkomen zijn. Benadrukken wat er geleerd kan worden van andermans fouten is een goede manier om te zorgen dat mensen meer leren van fouten (Eskreis-Winkler & Fishbach, 2022). Wij hebben bijvoorbeeld maandelijk een fuck-up friday, waarbij werknemers hun gemaakte fouten kunnen delen met collega’s. In een eerdere blog beschreef ik alle positieve effecten die het houden van fuck-up friday’s ons kantoor heeft gebracht.
Zie fouten los van jezelf
Een andere manier om toch te leren van gemaakte fouten is door de fouten te zien als losstaand van jezelf. Dus vraag jezelf niet af “wat heb ik hier fout gedaan?” maar bijvoorbeeld “wat heeft Florien hier fout gedaan?”. Als je met het perspectief van een buitenstaander naar je eigen fouten kijkt, dan is het makkelijk om je zelfbeeld er buiten te laten (Eskreis-Winkler & Fishbach, 2022). Herinner jezelf eraan dat het maken van fouten een mogelijkheid is om te leren. Uit onderzoek blijkt dat het hebben van een “groei mindset” ervoor zorgt dat mensen meer leren van hun fouten. Vraag jezelf dus af “wat kan ik hiervan leren?” of “wat kan ik hieruit afleiden over een goede aanpak voor deze situatie?”.
Boost zelfvertrouwen
Kijk naar jezelf als iemand die iets kan in plaats van als iemand die iets niet kan. Je kunt bijvoorbeeld wel uitleg geven over wat je niet moet doen. Het bevestigen van je competenties, kwaliteiten en commitment is een goede strategie om te kunnen leren van fouten. Herinner jezelf eraan waar je goed in bent, waarom iets belangrijk voor je is en dat je committed bent aan het bereiken van je doelen. Doe dit ook voor anderen. Als je negatieve feedback geeft op anderen, benadruk dan ook dat je vertrouwen hebt in hun competenties.
Conclusie
Ondanks de potentiële waarde van het leren van fouten, leren mensen eigenlijk maar mondjesmaat van hun eigen fouten. Toch zijn er manieren om meer te kunnen leren van fouten, zoals het leren van andermans fouten en het boosten van je zelfvertrouwen.. Al met al is het leren van je fouten niet makkelijk, maar ook niet onmogelijk. Ik heb er alle vertrouwen in dat jij in staat bent om veel te leren van je volgende fout. Van welke fouten heb jij het meest geleerd?
Referenties
Cramwinckel, F. M., & Klaassens, I. (2022). Wij deelden een jaar lang onze fuck-ups… En dit zijn de gevolgen! https://www.onlinedialogue.nl/artikelen/wij-deelden-een-jaar-lang-onze-fuck-ups-en-dit-zijn-de-gevolgen/
Deci & Ryan (2000). The “what” and “why” of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior, Psychological Inquiry, 11(4),
227-268. https://www.jstor.org/stable/1449618
Eskreis-Winkler, L., & Fishbach, A. (2022). You think failure is hard? So is learning from it. Perspectives on Psychologial Science. https://doi-org.proxy.library.uu.nl/10.1177/17456916211059817
Eskreis-Winkler, L., & Fishbach, A. (2019). Not learning from failure-The greatest failure of all. Psychological Science, 30(12), 1733-1744. DOI: 10.1177/0956797619881133
Johnson, A. (2004). We learn from our mistakes – don’t we? Ergonomics in Design: The Quarterly of Human Factors Applications, 12(2). https://doi-org.proxy.library.uu.nl/10.1177/106480460401200206
Van Dyck, C., Frese, M., Baer, M., & Sonnentag, S. (2005). Organizational error management culture and its impact on performance: a two-study replication. Journal of Applied Psychology, 90(6), 1228.
Yerushalmi, E. & Polingher, C. (2006). Guiding students to learn from mistakes. Physics Education, 41(6). https://iopscience-iop-org.proxy.library.uu.nl/article/10.1088/0031-9120/41/6/007/meta
