Steeds vaker gaat het over client- en/of server-side, maar wat betekent dit eigenlijk? In welke context wordt het gebruikt? En wat zijn de verschillen en de voor- en nadelen? Vaak worden de termen client- en server-side gebruikt als het gaat over het verzamelen van data over gebruikersgedrag (tracking) of het doen van A/B testing (testing). Dat dezelfde termen voor twee verschillende doeleinden binnen hetzelfde werkveld van toepassing zijn kan voor verwarring zorgen. 

In dit blog leggen we naast het verschil ook de voor- en nadelen van client- en server-side tracking en testing uit. Wat er in dit blog besproken wordt geldt voor zowel websites als mobiele applicaties, maar zal voor de uitleg alleen ingaan op websites.

Tracking en testing

Het verschil tussen tracking en testing lijkt misschien duidelijk, maar is in het licht van de opties om server- of client-side te doen toch goed te benoemen. 

Tracking gaat over het verzamelen van data via metingen van gebruikersgedrag om inzichten te verkrijgen, strategieën te optimaliseren en geïnformeerde beslissingen te nemen. Terwijl testing verschillende varianten van een webpagina of element vergelijken om de best presterende variant te vinden.

Beide technieken zijn waardevol voor datagedreven besluitvorming en het verbeteren van websites en apps. Hierbij is het goed om aan te merken dat bij het doen van A/B-tests het noodzakelijk is om tracking te hebben. Anders is het namelijk niet mogelijk om de resultaten in een analyseprogramma te krijgen (zoals bijvoorbeeld Google Analytics 4).

Kortom, tracking kan zonder testing, maar vice versa is niet mogelijk. Maar wat is dan het verschil tussen server- en client-side tracking?

Server- en client-side tracking

Server- en client-side tracking zijn twee verschillende benaderingen voor het verzamelen van data met betrekking tot gebruikersinteracties op een website. Het belangrijkste verschil ligt in waar de trackingcode wordt uitgevoerd en waar de dataverwerking plaatsvindt.

Client-side Tracking:

Client-side tracking verwijst naar het proces van het verzamelen en analyseren van data op het apparaat van de gebruiker (client) met behulp van bijvoorbeeld JavaScript-code. Deze code wordt uitgevoerd in de webbrowser van de gebruiker wanneer deze wordt gebruikt. De trackingcode is vaak ingebouwd in de code van de website en wordt dan uitgevoerd op het apparaat van de gebruiker. De code stuurt vervolgens de data rechtstreeks naar externe servers.

Voordelen

Realtime – Data wordt onmiddellijk verzameld en verwerkt terwijl de gebruiker interactie heeft met de website.

Gedetailleerde dataverzameling – Er kan gedetailleerde informatie vast worden gelegd over het gebruikersgedrag, zoals clicks, pageviews, formulieren en andere interacties.

Flexibiliteit – Developers hebben meer controle over de implementatie van de tracking en kunnen deze aanpassen op basis van specifieke vereisten.

Nadelen

Ad-blockers – Software voor het blokkeren van advertenties of browserextensies die de uitvoering van tracking-scripts blokkeren, leidt tot onvolledige data.

Afhankelijkheid van apparaat gebruiker – Als het apparaat van de gebruiker prestatieproblemen heeft of problemen met het netwerk ondervindt, kan de trackingcode niet goed worden uitgevoerd of gaat data verloren.

Server-side Tracking:

Server-side tracking is het verzamelen en verwerken van data op de server (backend) van een website. Bij deze benadering bevindt de trackingcode zich op de server van de website en wordt deze uitgevoerd wanneer deze een verzoek ontvangt van het apparaat van de gebruiker (client). Daarna kan de data eventueel bewerkt worden, voordat het doorgestuurd wordt naar verschillende externe servers.

Voordelen Server-side tracking

• Nauwkeurigheid van data – Omdat de trackingcode op de server wordt uitgevoerd, wordt deze niet beïnvloed door ad-blockers of andere beperkingen aan de client-side, wat resulteert in betrouwbaardere data.
• Verminderde verwerking aan de clientzijde – Door de tracking logica naar de server te verplaatsen, wordt de hoeveelheid JavaScript die op het apparaat van de gebruiker wordt uitgevoerd verminderd, waardoor laadtijden worden verbeterd en de impact op de gebruikerservaring wordt verminderd.
• Verbeterde privacy – Er kan een extra laag van privacybescherming geboden worden door de hoeveelheid verzamelde en verwerkte data op het apparaat van de gebruiker te beperken. Hierdoor kan er makkelijker voldaan worden aan de regels rondom GDPR.

Nadelen Server-side tracking

• Beperkte data nauwkeurigheid – Server-side tracking kan geen gedetailleerde client-side interacties of gebruikersspecifieke informatie vastleggen die zich op het apparaat van de gebruiker bevinden, zoals browserversie of informatie uit de dataLayer.
• Toename van serverbelasting – Het verwerken van trackingdata op de server kan extra servercapaciteit vereisen, vooral voor drukbezochte websites.

Server- en client-side testing

Naast de tracking is het ook mogelijk om A/B-tests client- of server-side te doen. A/B-tests zijn experimenten die worden uitgevoerd om de prestaties van verschillende varianten van een webpagina te vergelijken. Client- en server-side A/B-tests verschillen in de manier waarop deze worden uitgevoerd. Het belangrijkste verschil tussen client- en server-side A/B-tests ligt in waar de testlogica en variant-toewijzing plaatsvinden.

Client-side A/B-tests

Bij client-side A/B-tests wordt de testlogica uitgevoerd aan de kant van de client, meestal is dit de browser van de gebruiker. Er worden meerdere versies of varianten van een webpagina gemaakt, zoals verschillende ontwerpen, lay-outs of functionaliteiten. Hierbij wordt de testlogica (een stukje JavaScript-code) gebruikt om gebruikers willekeurig toe te wijzen aan één van de verschillende varianten.De toegewezen variant wordt vervolgens dynamisch weergegeven aan de kant van de client, zodat de gebruiker de gekozen variant te zien krijgt.

Voordelen van Client-side A/B tests

• Verminderde belasting van de server – De testlogica en variant weergave worden uitgevoerd aan de kant van de client, waardoor de belasting van de server wordt verminderd.
• Real-time testing – Veranderingen kunnen snel worden geïmplementeerd en getest zonder dat er wijzigingen in de broncode moeten worden doorgevoerd.
• Snelle iteraties – Het is bij client-side makkelijker om snel iets te testen, voordat er een hele nieuwe pagina gebouwd moet worden. Dit maakt snellere iteraties mogelijk, waarbij geen developers nodig zijn om een test live te zetten.

Nadelen Client-side A/B-tests

• Afhankelijkheid van JavaScript – Gebruikers die JavaScript uitgeschakeld hebben kunnen mogelijk niet deelnemen aan de test, of zien een kapotte webpagina.
• Flicker-effect – Aangezien de testlogica wordt uitgevoerd na het initiële laden van de pagina, kunnen gebruikers kort de oorspronkelijke versie zien voordat de toegewezen variant wordt geladen. Dit kan een negatief effect hebben op conversie.

Server-side A/B-tests

Bij server-side A/B-tests vindt de testlogica en variant-toewijzing plaats aan de kant van de server. Net als bij client-side testing worden verschillende versies of varianten van een webpagina gemaakt, maar nu bepaalt de server-side infrastructuur welke variant aan elke gebruiker wordt aangeboden. Wanneer een gebruiker de webpagina opvraagt, selecteert de server-side infrastructuur de juiste variant op basis van vooraf bepaalde regels of algoritmen. Tot slot wordt de gekozen variant op de server opgehaald en naar de browser van de gebruiker gestuurd voor weergave.

... Just a quick note: we send out a newsletter every three weeks that includes the latest blogs, team updates and, of course, news about the offerings in our academy. Click here to subscribe.

Newsletter sign up

Voordelen Server-side A/B-tests

• Consistente ervaring – Gebruikers ervaren niet het flicker-effect dat gepaard gaat met client-side testing, dit komt over het algemeen ook de conversies ten goede.
• Onafhankelijkheid van JavaScript – Gebruikers met JavaScript uitgeschakeld kunnen nog steeds deelnemen aan de test, omdat de logica en weergave aan de serverzijde plaatsvinden.
• Grotere controle – Server-side testing maakt complexere targeting en personalisatie mogelijk op basis van gebruikerskenmerken, zoals locatie of gebruikersprofiel. Daarnaast kan er gebruik gemaakt worden van informatie uit andere systemen voor het verrijken van de testdata

Nadelen Server-side A/B-test 

• Toegenomen belasting van de server – De server-side infrastructuur verwerkt de variantweergave, wat mogelijk leidt tot een hogere belasting van de server in vergelijking met client-side testing.
• Langzamere iteraties – Het implementeren van wijzigingen of iteraties kan server-side aanpassingen vereisen, dit leidt vaak tot langere ontwikkelingscycli.

Conclusion

Voor zowel tracking als testing geldt dat client- en server-side hun eigen voor- en nadelen hebben. Dat houdt ook in dat het één niet per definitie beter is dan het andere, maar dat het afhangt van verschillende factoren binnen een organisatie en analytics setup. Bij testing is het ook afhankelijk van factoren zoals het doel van een test, technische vereisten en beschikbare middelen.

In sommige gevallen kan een hybride aanpak qua tracking, waarbij zowel client-side als server-side worden gecombineerd, worden gebruikt om gebruik te maken van de sterke punten van beide en een completer beeld te bieden van het gebruikersgedrag voor de analyses. Bij tracking is het tevens afhankelijk van factoren zoals de beschikbaarheid van developers, de benodigde hoeveelheid info die aan de clientside wordt gemeten en het beschikken over een eigen server.

Al met al is het mogelijk om verschillende combinaties te hebben tussen waar de tracking gedaan wordt en waar de tests gedaan worden. Welke combinatie het beste is voor jou hangt van verschillende factoren af. Mocht je hierover willen sparren of hulp nodig hebben dan kunnen wij altijd met jou meedenken.

In conclusion 

We schreven al eerder over server-side tagging en client-side tagging in ons 2023-trendartikel. Wil je meer lezen over de 3 thema’s voor webanalisten in 2o23, klik hier. Daarnaast organiseren wij ook meetups voor o.a. data experts. Lijkt het je leuk om met mensen uit je werkveld kennis te delen en te discussiëren? Kijk dan hier voor het programma van onze laatste meetup.

Ook geven wij verschillende trainingen en cursussen op het gebied van CRO zoals:

• Verdiepende cursus psychologie van consumentengedrag 
• product discovery 
• GA4 training 
• GA4 + bigquery 

Kijk hier voor het volledige aanbod. Onze academy wordt beoordeeld met een 9,1 op springest.nl.