“Kennis van gedrag is cruciaal om tot gedragsverandering te komen”. Ralph Hamers (CEO ING) opent de derde editie van het Think Forward Initiative met een handreiking naar de psychologie. Het Think Forward Initiative is een meerjarig evenement waarin ING professionals samenbrengt om te werken aan een financieel veerkrachtige maatschappij. Kennis van gedrag speelt hierin een centrale rol: het veranderen van gedrag is immers niet mogelijk wanneer je niet weet hoe gedrag tot stand komt. Educatie in gedragskennis is hiermee een belangrijk onderwerp op de interne ING agenda. Voor deze derde editie van het Think Forward Initiative heeft ING een selectie gemaakt van diverse psychologen uit de wetenschap (o.a. Dan Gilbert), het bedrijfsleven (o.a. ING, Online Dialogue) en de overheid (o.a. Nibud, AFM). De psychologen zullen in deze dag samen met bankmedewerkers van gedachte wisselen over (toekomstige) financiële gedragsvraagstukken die een impact hebben op 100 miljoen levens.

Mensen zijn niet goed in het voorspellen van de toekomst

Dan Gilbert (psycholoog aan Harvard University) begint de interactieve dag met het delen van inzichten uit wetenschappelijk onderzoek naar “bugs” in het menselijk gedrag. Een bug die Gilbert hierbij uitlicht is het “presentism”: de neiging om onze huidige staat van zijn, te projecteren in de toekomst. Door geen rekening te houden met hoezeer we veranderen zijn we veel minder goed in staat om te voorspellen hoe we iets zullen gaan vinden dan we doorgaans denken. Wat voor de “huidige ik” voelt als de juiste toekomstige keuze blijkt niet altijd de beste keuze voor de werkelijke “toekomstige ik”. Een wetenschappelijke solide bug met grote invloed op ons (dagelijkse) leven.

Gelukkig geeft Dan Gilbert ook wetenschappelijk onderzochte handvatten mee om de uitkomsten voor de “toekomstige ik” niet langer te laten beïnvloeden door de “huidige ik”:

1. “A list is a beautiful piece of technology that thinks forward for you” oftewel, het maken van lijsten zorgt ervoor dat je een duidelijk doel hebt en niet beïnvloed wordt door je huidige staat van zijn. Een goed voorbeeld hierbij is het maken van een boodschappenlijst: wanneer je opschrijft wat je nodig hebt voor het avondeten zal je minder snel producten kopen waar je huidige staat van zijn zin in heeft (chocolade..)
2. Maak gebruik van de kennis van anderen. Divers wetenschappelijk onderzoek toont aan dat wij mensen meer op elkaar lijken dan we doorgaans denken (Gilbert, Gill, & Wilson, 2002: Gilbert, 2007). Door deze gelijkenis kunnen we kennis en ervaring van anderen in hoge mate doorvertalen naar ons eigen leven. Vergeet dus vooral niet te vragen aan mensen om je heen hoe een bepaalde keuze voor hen uitpakte, voordat je de keuze uiteindelijk maakt.

Klein beginnen voor groots effect

Naast de theoretische onderbouwing op het event, is er ook ruimte voor inspiratie en motivatie: verandering kan ook klein beginnen voor een grootse impact. Mick Ebeling (bekend van Not Impossible Movement) deelt zijn ervaring met het realiseren van grootse impact op mensenlevens met een klein begin. Mick geeft een praktische handleiding waarin hij benadrukt dat je geen kennis, geld of diploma’s hoeft te hebben om een positieve impact te kunnen maken. Commitment is het toverwoord:

1. Vind je iets absurd? Laat het daar niet bij! Gebruik jouw emotionele reactie om over te gaan tot actie.
2. Committeer je tot een persoon, hou het klein.
3. Omring je door mensen die jou het gevoel geven dat je dom bent, en los het op.
4. Schaal de oplossing

Op deze manier heeft Mike het bijvoorbeeld voor elkaar gekregen om in oorlogsgebied Soedan een 3D printer te ontwikkelen die ter plaatse en eenvoudig protheses kan maken, voor een prijs van 100 dollar per prothese. Ebbing bracht de nodige inspiratie en motivatie voor het interactieve gedeelte van de dag: het ontwikkelen van onderzoeksvragen voor een veerkrachtige maatschappij waarin bewust en weloverwogen financiële beslissingen worden genomen.

Gedragsinzichten voor een veerkrachtige maatschappij

Hoe komen we tot een maatschappij waarin bewust en weloverwogen financiële beslissingen worden genomen? In de eerste interactieve sessies deelde verschillende (wetenschappelijke) onderzoekers en ontwikkelaars wat ze hadden onderzocht of uitgewerkt met betrekking tot de onderzoeksvragen van de vorige editie. Zo waren er verschillende apps ontwikkeld als “Moneycoach” waarbij je alles wat je wilt kopen in de app laadt en feedback krijgt over of deze aankoop bij je (zelfgestelde) lange termijn doelen past. “Limitless” een app die automatisch een x percentage van je aankoopbedrag van al je aankopen naar je spaarrekening overmaakt, “Otly” een app die kinderen leert bankieren, etc. Interessante oplossingen, helaas ontbrak het nog aan gedragsdata-onderbouwing en testresultaten van de applicaties voor verschillende data segmenten.  

Voor de tweede sessies waren er zorgvuldig diverse groepen samengesteld met zowel medewerkers uit het bankwezen als psychologen vanuit verschillende disciplines. Voor dit onderdeel was er een ruime richting geschetst met betrekking tot een specifieke probleemstelling. Helaas ontbrak gedragsdata bij de vraagstukken in de workshops, waardoor het niet mogelijk was om een indruk te krijgen van het daadwerkelijke gedrag en welke onderzoeksvragen daarbij relevant zouden zijn. Uiteindelijk gaat ING een aantal onderzoeksvragen selecteren die komend jaar onderzocht zullen worden. Een benoemingswaardig initiatief.

Al bij al was het een inspirerende dag vol met het toepassen van gedragsinzichten voor een gemeenschappelijk doel: het vergroten van de mate waarin mensen gezonde financiële beslissingen kunnen nemen. Een ingewikkeld vraagstuk wat lang niet zomaar is opgelost. De rol van gedragskennis is erkend, nu nog het belang van data om de probleemstellingen te identificeren en mogelijke oplossingen te valideren!